پلاویکس یا کلوپیدوگرل، یکی از پرکاربردترین داروهای ضدپلاکت در علم پزشکی است. این دارو برای میلیون‌ها بیمار که در معرض خطر بالای حوادث قلبی-عروقی و سکته مغزی هستند، استفاده می‌شود. با این حال، استفاده از پلاویکس نیازمند دقت، آگاهی از نحوه عملکرد، عوارض جانبی احتمالی و تداخلات دارویی آن است. بیمارانی که با چنین مشکلاتی مواجه هستند، باید از نحوه تاثیر، مزایا و عوارض احتمالی این دارو آشنایی نسبی داشته باشند.
مکانیسم عمل و موارد مصرف پلاویکس
پلاویکس با مهار گیرنده P2Y12 بر روی سطح پلاکت‌ها عمل می‌کند و در نتیجه از فعال شدن و تجمع پلاکت‌ها جلوگیری می‌نماید. این عمل، تشکیل لخته‌های خونی پاتولوژیک را که می‌توانند منجر به انسداد شریان‌ها و بروز حوادث جدی شوند، کاهش می‌دهد.
Plavix is used to lower your risk of having a stroke, blood clot, or serious heart problem after you’ve had a heart attack, severe chest pain (angina), or circulation problems.
ترجمه به فارسی:
پلاویکس برای کاهش خطر سکته مغزی، لخته شدن خون یا بروز مشکلات جدی قلبی پس از حمله قلبی، درد شدید قفسه سینه (آنژین) یا اختلالات گردش خون استفاده می‌شود.
منبع: www.drugs.com
موارد مصرف پلاویکس
موارد مصرف پلاویکس به طور عمده شامل پیشگیری از حوادث آتروترومبوتیک در بیماران با شرایط زیر می‌باشد:
- سندرم حاد کرونری شامل انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) با بالا آمدن قطعه ST (STEMI) و بدون بالا آمدن قطعه ST (NSTEMI) و آنژین ناپایدار
- بیماران با سابقه سکته مغزی ایسکمیک یا حمله ایسکمیک گذرا
- بیماران با بیماری شریان محیطی (PAD) اثبات شده
- پس از اقدامات عروقی از جمله آنژیوپلاستی و نصب استنت
مدت زمان مصرف پلاویکس بعد از استنت نیز باید دقیقاً توسط پزشک معالج تعیین شود و غالباً برای دوره‌های ۶ ماهه تا یک‌ساله یا طولانی‌تر ادامه می‌یابد.
ملاحظات دارویی پلاویکس
انتخاب دوز مناسب، بهترین زمان مصرف قرص پلاویکس و بررسی تداخل دارویی پلاویکس از مهم‌ترین وظایف تیم درمانی و دغدغه‌های بیمار است. بهترین زمان مصرف این دارو معمولاً یک بار در روز و بدون توجه به زمان غذا است.
توجه به تداخل دارویی پلاویکس برای جلوگیری از کاهش اثربخشی یا افزایش خطر خونریزی ضروری است. برخی از مهم‌ترین تداخلات عبارتند از:
- مهارکننده‌های پمپ پروتون: برخی از این مهارکننده‌ها مانند امپرازول و اسموپرازول می‌توانند متابولیسم پلاویکس را کاهش دهند و اثربخشی آن را کم کنند؛ زیرا پلاویکس یک پیش‌دارو است و برای فعال شدن نیاز به آنزیم‌های کبدی دارد. البته داروهایی مانند پانتوپرازول تداخل کمتری دارند.
- داروهای ضد انعقاد و سایر داروهای ضدپلاکت: مصرف همزمان با وارفارین، هپارین یا سایر داروهای ضدپلاکت خطر خونریزی را به شدت افزایش می‌دهد.
- عوارض مصرف همزمان پلاویکس و آسپرین: در بسیاری از شرایط حاد قلبی این ترکیب لازم است؛ اما این درمان باید تحت نظارت دقیق باشد.
برای اطلاع دقیق‌تر از تداخلات دارویی، رژیم درمانی و استفاده از خدمات بهترین پزشکان، مشاوره با کارشناسان فعال از طریق پلتفرم پزشکی کانکطب بسیار موثر خواهد بود.
عوارض جانبی پلاویکس و توقف مصرف
پلاویکس نیز مانند همه داروهای شیمایی با عوارض جانبی همراه است که شایع‌ترین و جدی‌ترین آن‌ها مربوط به سیستم انعقاد خون است. در جدول زیر، برخی از رایج‌ترین عوارض جانبی این دارو آورده شده است.
| دسته‌بندی عارضه | عوارض شایع (بیشتر از ۱%) | عوارض نادر اما جدی |
|---|---|---|
| خونریزی و انعقاد | کبودی، خونریزی بینی، خونریزی لثه، خونریزی گوارشی خفیف | خونریزی مغزی، خونریزی شدید گوارشی، پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک |
| دستگاه گوارش | درد شکمی، سوءهاضمه، اسهال | زخم گوارشی |
| سایر موارد | واکنش‌های حساسیتی پوستی (راش) | سندرم استیونز-جانسون |
زمان قطع پلاویکس
زمان قطع پلاویکس باید با نظر پزشک مشخص شود. قطع ناگهانی و بدون دستور پزشک می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد. عوارض قطع ناگهانی پلاویکس می‌تواند شامل افزایش شدید و ناگهانی خطر تشکیل لخته خونی در استنت‌های کرونری یا عروق دیگر و در نتیجه بروز سکته قلبی یا مغزی باشد. به هیچ وجه نباید این دارو را بدون مشورت با پزشک معالج قطع کرد.
تفاوت قرص پلاویکس ایرانی و خارجی و قیمت
قرص پلاویکس ساخت کدام کشور است؟ این دارو در ابتدا توسط شرکت سانوفی تولید شد و یک داروی خارجی محسوب می‌شود. امروزه، نسخه‌های ژنریک (که شامل پلاویکس ایرانی نیز می‌شود) با نام ژنریک کلوپیدوگرل توسط شرکت‌های مختلفی در دسترس هستند. قیمت قرص پلاویکس خارجی (برند اصلی)، بالاتر از نمونه‌های ژنریک است.
قیمت پلاویکس در داروخانه (چه برند اصلی و چه ژنریک) به طور مستمر در نوسان است و بستگی به سیاست‌های ارزی و قیمت‌گذاری داخلی دارد. برای اطلاع از قیمت پلاویکس خارجی و قیمت قرص پلاویکس در نسخه‌های ایرانی، استعلام لحظه‌ای از داروخانه‌ها یا سیستم‌های اطلاعات دارویی ضروری است.
تفاوت قرص پلاویکس ایرانی و خارجی عمدتاً در نام تجاری و قیمت است؛ اما از نظر ماده مؤثره (کلوپیدوگرل) و اثربخشی، در صورت تأیید مراجع نظارتی، هر دو باید استاندارد‌های لازم را داشته باشند.
جایگزین‌های پلاویکس
در مواردی که پلاویکس مناسب نباشد یا عوارض جانبی غیرقابل تحملی ایجاد کند، پزشک ممکن است جایگزین قرص پلاویکس را تجویز کند. جایگزین پلاویکس شامل دیگر داروهای مهارکننده گیرنده P2Y12 مانند پراسوگرل و تیکاگرلور است. این جایگزین‌ها ممکن است در برخی موارد قوی‌تر عمل کنند؛ اما معمولاً ریسک خونریزی بیشتری نیز دارند و انتخاب آن‌ها کاملاً تخصصی است.
به طور کلی، پلاویکس یک داروی حیاتی در پیشگیری از حوادث قلبی-عروقی است. موارد مصرف دقیق، آگاهی کامل از عوارض جانبی، اهمیت عدم توقف ناگهانی دارو و مشورت با پزشک درباره تداخلات دارویی، بخش‌های اصلی مدیریت درمانی با این دارو را تشکیل می‌دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره‌های فنی، با ما تماس بگیرید.
