نقرس یکی از شایع‌ترین علل درد مفصل است و بیشتر در قالب حملات ناگهانی در شست پا ظاهر می‌شود. شناخت علائم و اقدام به درمان سریع، از آسیب طولانی‌مدت مفاصل جلوگیری کرده و به بیماران کمک می‌کند زندگی عادی‌تری داشته باشند. همراه‌مان باشید تا با این بیماری بیشتر آشنا شوید.
نقرس چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
نقرس نوعی آرتریت التهابی است که به علت تجمع اسید اوریک در خون و رسوب آن به شکل کریستال‌های سوزنی در مفاصل ایجاد می‌شود. این رسوبات منجر به التهاب، تورم و درد شدید می‌شوند.
Gout occurs when urate crystals accumulate in your joint, causing the inflammation and intense pain of a gout attack.
ترجمه به فارسی:
نقرس زمانی رخ می‌دهد که کریستال‌های اورات در مفصل جمع می‌شوند و باعث التهاب و درد شدید ناشی از حمله نقرس می‌گردند.
منبع: www.mayoclinic.org
عوامل مؤثر در بروز نقرس را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید:
- رژیم غذایی نامناسب:
مصرف زیاد گوشت قرمز، غذاهای دریایی پرپورین و نوشیدنی‌های شیرین.
- مصرف الکل به‌ویژه آبجو.
- چاقی و اضافه وزن.
- سابقه خانوادگی.
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون، دیابت و بیماری کلیوی.
- داروهای خاص مثل دیورتیک‌ها.
علائم نقرس در مردان و زنان
علائم بیماری در دو جنس مشابه است، اما شیوع آن در مردان بالاتر است. در ابتدا می‌خواهیم به علائم نقرس در مردان بپردازیم:
- شروع درد شدید در انگشت شست پا
- تورم و قرمزی مفصل
- حساسیت بالا به لمس حتی با وزن ملحفه
- تکرار حملات در سنین بالاتر از ۴۰ سال
همچنین علائم نقرس در زنان عبارتند از:
- اغلب پس از یائسگی بروز می‌کند
- درگیری مفاصل زانو و مچ شایع‌تر است
- گاهی با علائم عمومی مثل خستگی و بی‌خوابی همراه می‌شود
آیا بیماری نقرس خطرناک است؟
اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان مناسب دریافت نگردد، می‌تواند باعث عوارض جدی مانند تخریب مفصل، تشکیل توده‌های کریستالی (توفی)، و حتی سنگ کلیه شود. با این حال، با مراقبت درست قابل کنترل است.
آیا نقرس باعث سرطان می‌شود؟
تا کنون شواهد علمی قطعی برای ارتباط مستقیم نقرس با سرطان وجود ندارد. اما باید توجه داشت که نقرس اغلب با بیماری‌های متابولیک و قلبی همراه است که خود می‌توانند بر سلامت عمومی بدن اثر بگذارند.
روش‌های تشخیص نقرس
یک متخصص روماتولوژی برای تشخیص نقرس از ترکیب روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- آزمایش خون برای بررسی سطح اسید اوریک
- آنالیز مایع مفصلی برای مشاهده کریستال‌های اورات
- تصویربرداری (سونوگرافی، اشعه ایکس یا CT اسکن دوگانه انرژی)
درمان نقرس: از حمله حاد تا پیشگیری بلندمدت
نقرس و به طور کلی بیماری‌های التهابی مفاصل نیازمند رویکردی دو مرحله‌ای هستند: نخست، کنترل و درمان فوری حملات حاد برای کاهش درد و التهاب؛ و دوم، برنامه‌ریزی بلندمدت برای پیشگیری از تکرار حملات و جلوگیری از آسیب دائمی به مفاصل.
درمان فوری نقرس در حمله حاد
وقتی حمله رخ می‌دهد، هدف اصلی کاهش سریع درد و التهاب است. درمان باید در ۲۴ ساعت نخست آغاز شود.
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- کلشی‌سین
- کورتیکواستروئیدها (خوراکی یا تزریقی)
- اقدامات خانگی:
استراحت، بالا نگه داشتن مفصل، کمپرس سرد، نوشیدن آب زیاد
داروی نقرس برای کنترل طولانی‌مدت
داروهایی که برای کنترل نقرس تجویز می‌شوند را می‌توانید در جدول زیر مطالعه کنید:
| دارو | کاربرد | توضیحات |
|---|---|---|
| آلوپورینول | خط اول درمان | کاهش تولید اسید اوریک در بدن |
| فبوکسوستات | جایگزین در صورت عدم تحمل آلوپورینول | با احتیاط در بیماران قلبی |
| پروبنیسید | افزایش دفع اسید اوریک | مناسب برای افرادی با دفع پایین |
| پگلوتیکاز | موارد شدید و مقاوم به درمان | تزریقی، برای بیماران خاص |
برای درمان نقرس چه بخوریم؟
در فرآیند درمان نقرس باید توجه کنید که رژیم غذایی‌تان اهمیت بسیار زیادی دارد. توصیه‌هایی که در این زمینه می‌توانیم بکنیم شامل:
- مصرف لبنیات کم‌چرب
- سبزیجات تازه
- غلات کامل
- آجیل و میوه‌ها
حتما از مصرف مواد غذایی هم نیز پرهیز کنید:
- پرهیز از گوشت‌های پرپورین (جگر، دل و قلوه)
- محدود کردن غذاهای دریایی خاص مثل ساردین و صدف
- اجتناب از نوشیدنی‌های شیرین و الکل
پیشگیری از نقرس
پیشگیری از بیماری نقرس نیازمند این است که بتوانید تغییراتی در سبک زندگی‌تان ایجاد کنید. برای مثال:
- حفظ وزن مناسب
- نوشیدن آب کافی (حداقل ۸ لیوان در روز)
- ورزش منظم
- کاهش مصرف الکل
- رژیم غذایی متعادل و کم‌پورین
عوارض نقرس در صورت عدم درمان
اگر به سراغ درمان نقرس نروید، عوارض خطرناک‌تری مثل موارد زیر انتظارتان را می‌کشند:
- تشکیل توفی (رسوبات کریستالی زیر پوست و اطراف مفصل)
- تخریب و تغییر شکل مفصل
- ایجاد سنگ کلیه
- درد مزمن و کاهش کیفیت زندگی
کانکطب لیستی از بهترین متخصصین روماتولوژی را آماده کرده است!
نقرس نامش ترسناک است، اما در گروه بیماری‌های قابل کنترل قرار می‌گیرد. اگر به‌موقع تشخیص داده شود و بیمار تحت نظر پزشک باقی بماند، می‌توان حملات دردناک را به حداقل رساند و از آسیب دائمی مفاصل جلوگیری کرد.
مراجعه منظم به متخصص روماتولوژی و رعایت اصول تغذیه‌ای و دارویی، کلید اصلی موفقیت در کنترل نقرس است. ما در کانکطب شما را به بهترین متخصصین روماتولوژی معرفی می‌کنیم تا با خیالی آسوده مسیر درمان و مدیریت بیماری خود را طی کنید.
سوالات متداول نقرس (FAQ)
آیا نقرس درمان قطعی دارد؟
خیر. نقرس یک بیماری مزمن است، اما با دارو و اصلاح سبک زندگی می‌توان حملات را به حداقل رساند.
بیمار به دنبال علت درد مفاصل، روش درمان و پیشگیری از نقرس است. بهترین راه چیست؟
اولین گام مراجعه به متخصص روماتولوژی برای تشخیص دقیق است. سپس درمان دارویی، تغییر رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی به کنترل بیماری کمک می‌کند.
آیا حذف کامل پروتئین لازم است؟
خیر. تنها باید مصرف غذاهای پرپورین محدود شود و پروتئین‌های سالم مانند لبنیات کم‌چرب جایگزین شوند.
