فشار خون پایین یا هیپوتانسیون یکی از مشکلات شایع در جوامع امروزی است که زمینه ساز مشکلات جدی و خطرناک مانند بیماری‌های قلبی و عروقی خواهد بود. فشار خون زمانی پایین در نظر گرفته میشود که عدد فشار خون سیستولیک کمتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه یا عدد فشار خون دیاستولیک کمتر از ۶۰ میلی‌متر جیوه باشد. سازمان جهانی بهداشت گزارش کرده است که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد در طول زندگی خود دچار افت فشار خون می‌شوند و این مشکل در سالمندان و خانم‌ها شایع‌تر است.
علائم افت فشار خون
یکی از نکات مهم برای بیماران، شناسایی به موقع علائم افت فشار خون است. سرگیجه، ضعف، تاری دید، تعریق سرد، تپش قلب و حتی غش کردن می‌توانند از نشانه‌های آن باشند. بسیاری از افراد هنگام تجربه این علائم، به دنبال پاسخ این سؤال هستند که آیا واقعاً فشار خون پایین دارند یا خیر؟ پزشکان توصیه می‌کنند در صورت تکرار این علائم حتماً فشار خون اندازه‌گیری شود.
Occasional orthostatic hypotension is usually caused by something obvious, such as dehydration or lengthy bed rest.
ترجمه به فارسی:
افت فشار خون وضعیتی گه‌گاه معمولاً به دلیل چیزهایی واضح رخ می‌دهد، مانند کم‌آبی یا بستری طولانی‌مدت.
منبع: www.mayoclinic.org
علائم اصلی فشار خون پایین عبارت‌اند از:
- احساس سرگیجه یا سیاهی رفتن چشم‌ها به‌ویژه هنگام ایستادن ناگهانی
- ضعف عمومی و خستگی مفرط
- حالت تهوع یا بی‌حالی
- غش کردن در شرایط شدید
- سرد شدن دست و پا به علت کاهش جریان خون محیطی
علت فشار خون پایین
پزشکان تأکید می‌کنند که علت فشار خون پایین می‌تواند به موارد مختلفی مربوط باشد. کم آبی بدن، خونریزی شدید، مشکلات هورمونی مانند کم‌کاری تیروئید، مصرف برخی داروها مثل دیورتیک‌ها یا داروهای ضدافسردگی، و حتی واکنش به عفونت‌های شدید می‌توانند از دلایل مهم باشند.
تغییرات هورمونی و کم‌خونی از دلایل فشار خون پایین در خانم‌ها محسوب می‌شوند. مطالعات بین‌المللی نشان داده‌اند که زنان بیش از مردان دچار این عارضه می‌شوند و در دوران بارداری، این موضوع بیشتر مشاهده میشود.
آیا فشار خون پایین خطرناک است؟
یکی از سوالات رایج بیماران این است که ایا فشار خون پایین باعث مرگ میشود؟ در بسیاری از موارد، فشار خون پایین خفیف تهدیدکننده نیست و حتی برخی افراد به طور طبیعی فشار خون پایین دارند. اما اگر فشار خون به طور ناگهانی افت کند و عدد فشار خون پایین به کمتر از ۶۰/۴۰ برسد، ممکن است به کاهش خون‌رسانی به مغز، قلب و کلیه‌ها منجر شده که بسیار خطرناک است.
درمان فشار خون پایین
روش‌های مختلفی برای درمان فشار خون پایین وجود دارد که بسته به شدت و علت بیماری، مطرح و استفاده می‌شوند. در موارد خفیف می‌توان از اصلاح سبک زندگی و تغییر رژیم غذایی استفاده کرد؛ اما در شرایط حاد نیاز به درمان اورژانسی وجود دارد.
درمان فشار خون پایین در منزل شامل نوشیدن آب کافی، افزایش مصرف نمک در حد توصیه شده پزشک، استفاده از جوراب‌های واریس برای بهبود گردش خون و استراحت کافی است.
در شرایط شدید، درمان اورژانسی فشار خون پایین، شامل تزریق سرم نمکی، داروهای افزایش دهنده فشار خون و اکسیژن تراپی می‌باشند. جدول زیر خلاصه‌ای از درمان‌های متداول فشار خون پایین را نشان می‌دهد.
| اقدام درمانی پیشنهادی | وضعیت بیمار |
|---|---|
| استراحت، مصرف مایعات، تغذیه‌ی مناسب | افت فشار خون خفیف |
| اصلاح داروها، افزایش مصرف نمک با نظر پزشک، فعالیت سبک | فشار خون پایین مزمن |
| تزریق سرم، داروهای وازوپرسور، بستری در بیمارستان | فشار خون پایین شدید (شوک) |
تغذیه برای فشار خون پایین
برای فشار خون پایین چی بخوریم؟ پزشکان تغذیه، مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین B12، فولات و آهن را توصیه می‌کنند. همچنین استفاده از وعده‌های غذایی کوچک و مکرر به جای وعده‌های سنگین، مانع از افت ناگهانی فشار خون میشود.
میوه های مفید برای فشار خون پایین شامل موز، خرما، پرتقال و انگور هستند که به دلیل داشتن پتاسیم، قند طبیعی و مواد مغذی به بهبود وضعیت کمک می‌کنند. همچنین نوشیدنی‌هایی مانند چای سبز یا قهوه رقیق نیز می‌توانند به صورت موقت فشار خون را افزایش دهند.
قاتل فشار خون پایین
در ادبیات پزشکی، اصطلاح قاتل فشار خون پایین برای اشاره به حالتی به کار می‌رود که بیمار دچار شوک هیپوتانسیو میشود. این وضعیت می‌تواند به سرعت باعث نارسایی چند اندام و مرگ شود. به همین دلیل آگاهی بیماران از اهمیت مراجعه سریع به مراکز درمانی ضروری است.
در این زمینه، وبسایت کانکطب با ارائه مشاوره‌های تخصصی آنلاین به بیماران کمک می‌کند تا قبل از رسیدن به مرحله خطر، اقدامات پیشگیرانه را انجام دهند. شما می‌توانید برای دریافت خدمات پزشکی به صورت آنلاین، با ما در مجموعه کانکطب در ارتباط باشید.
فشار خون پایین همیشه خطرناک نیست و در بسیاری از افراد، بی‌علامت یا حتی نشانه سلامت قلبی و عروقی می‌باشد. اما در برخی موارد افت شدید فشار خون می‌تواند خطرناک باشد. آشنایی با علائم افت فشار خون، شناخت علت فشار خون پایین، توجه به رژیم غذایی و آگاهی از درمان فشار خون پایین در منزل و شرایط اورژانسی به بیماران کمک می‌کند تا زندگی سالم‌تری داشته باشند.
