علائم نارسایی دریچه قلب و روش‌های درمان

قلب در حالت طبیعی حدود ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می‌تپد و در هر ضربان، نزدیک به ۵ لیتر خون در دقیقه را در بدن به گردش درمی‌آورد. این فرآیند تنها زمانی درست انجام می‌شود که دریچه‌های قلب سالم باشند و باز و بسته شدن آن‌ها بدون مشکل صورت گیرد. اما اگر یکی از دریچه‌ها دچار گرفتگی یا نشتی شود، جریان خون دچار اختلال شده و عملکرد قلب تحت تأثیر قرار می‌گیرد و نارسایی دریچه قلب میفتد. چون این موضوع می‌تواند خطرناک باشد، در این مطلب به بررسی علائم نارسایی دریچه قلب پرداخته‌ایم تا با آگاهی از نشانه‌ها بتوانید در صورت نیاز به موقع به پزشک مراجعه کنید.

نارسایی دریچه قلب چیست؟

قلب انسان چهار دریچه دارد: آئورت، میترال، تری‌کاسپید و ریوی. کارکرد اصلی این دریچه‌ها، هدایت خون در مسیر صحیح و جلوگیری از بازگشت آن است. وقتی یکی از این دریچه‌ها دچار مشکل شود، اصطلاحاً نارسایی دریچه قلب ایجاد می‌شود. این مشکل می‌تواند در سه حالت رخ دهد:

1. تنگی دریچه قلب (Stenosis): دریچه به سختی باز می‌شود و جریان خون کاهش پیدا می‌کند.
2. نشتی یا رگورژیتاسیون: دریچه به طور کامل بسته نمی‌شود و خون به عقب بازمی‌گردد.
3. پرولاپس دریچه: دریچه به سمت عقب برمی‌گردد و نشتی خون ایجاد می‌شود.

علائم نارسایی دریچه قلب

با تشخیص سریع علائم نارسایی دریچه قلب و مراجعه به پزشک متخصص، می‌توان از بروز عوارض خطرناک جلوگیری کرد.

نکته مهم این است که در مراحل اولیه، بسیاری از بیماران علامت خاصی ندارند، اما با پیشرفت بیماری، نشانه‌ها آشکارتر می‌شوند.

مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری به مانند زیر هستند:

• تنگی نفس، به‌ویژه هنگام فعالیت یا دراز کشیدن
• خستگی مداوم و کاهش توان بدنی
• تپش قلب یا ضربان نامنظم
• ورم پاها، مچ و شکم
• سرگیجه، ضعف یا غش کردن
• درد یا فشار در قفسه سینه
• افزایش وزن ناگهانی به دلیل احتباس مایعات
• شنیده شدن صدای غیرطبیعی قلب (سوفل) توسط پزشک

در صورت مشاهده هر کدام از این علائم بیماری دریچه‌ای قلب مراجعه به متخصص قلب ضروری است.

علائم خاص نارسایی دریچه میترال

دریچه میترال یکی از چهار دریچه اصلی قلب است که بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد. وظیفه این دریچه، هدایت خون اکسیژن‌دار از دهلیز به بطن و جلوگیری از بازگشت آن در هنگام انقباض قلب است. هرگونه اختلال در عملکرد این دریچه، می‌تواند فشار مضاعفی بر قلب وارد کند و در درازمدت باعث کاهش کارایی پمپاژ خون شود.

علائم ناراحتی دریچه میترال قلب شامل تنگی نفس، احساس سنگینی در قفسه سینه، و تورم اندام‌ها می‌شود. در مراحل خفیف، به این حالت نارسایی خفیف دریچه میترال می‌گویند.

ولی آیا نارسایی خفیف دریچه میترال خطرناک است ؟ پاسخ این است که در بسیاری موارد خفیف، خطری جدی وجود ندارد ولی در صورت عدم توجه، احتمال پیشرفت بیماری و نیاز به درمان جدی‌تر وجود دارد.

روش‌های تشخیص نارسایی دریچه قلب

برای تشخیص این بیماری، پزشک از معاینات بالینی و تست‌های تخصصی استفاده می‌کند:

• اکوکاردیوگرافی: اصلی‌ترین روش برای بررسی عملکرد دریچه‌ها
• نوار قلب (ECG): ثبت فعالیت الکتریکی قلب و تشخیص آریتمی‌ها
• تصویربرداری با MRI یا CT قلب
• آزمایش‌های خون برای بررسی وضعیت کلی قلب و بدن

آیا نارسایی دریچه میترال درمان دارد؟

بله! به وسیله 3 روش می‌توان این بیماری را کنترل کرد و علائمش را تا حدود زیادی از بین برد.

هدف اصلی در درمان نارسایی دریچه، جلوگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی است. انتخاب روش درمان به شدت بیماری و نوع دریچه درگیر بستگی دارد. ولی به طور کلی این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

۱. اصلاح شیوه زندگی و مراقبت‌های اولیه

برای بیماران با علائم خفیف یا بدون علامت، اصلاح سبک زندگی می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد:

• رعایت رژیم غذایی کم‌نمک و کم‌چربی
• فعالیت بدنی منظم و متناسب با شرایط
• کنترل وزن و پرهیز از اضافه وزن
• ترک سیگار و کاهش استرس
• مراجعه دوره‌ای به پزشک قلب برای بررسی وضعیت دریچه

۲. درمان دارویی

داروها نمی‌توانند دریچه آسیب‌دیده را ترمیم کنند، اما در کنترل علائم نقش مهمی دارند. برخی از داروهای رایج عبارت‌اند از:

قرص برای نارسایی دریچه میترال که معمولاً شامل داروهای ترکیبی برای کاهش علائم و جلوگیری از عوارض است

۳. جراحی دریچه قلب

به گزینه سوم یعنی جراحی دریچه قلب می‌رسیم. روشی که همیشه بعد از بررسی روش‌های قبلی و در شرایطی که دارو و مراقبت‌های ساده مؤثر نباشند، توصیه می‌شود. هدف از جراحی، بازگرداندن عملکرد طبیعی دریچه و کاهش فشار روی قلب است.

جراحی شامل دو روش کلی و یک سری روش‌های کم‌تر شناخته شده می‌شود::

• ترمیم دریچه (Valve Repair): اصلاح بافت‌های آسیب‌دیده برای بازگرداندن عملکرد طبیعی
• تعویض دریچه (Valve Replacement): جایگزینی دریچه با نمونه مکانیکی یا بیولوژیک
• روش‌های کم‌تهاجمی مانند TAVI یا MitraClip نیز در برخی بیماران استفاده می‌شوند.

عوارض عدم درمان نارسایی دریچه قلب

نادیده گرفتن نارسایی دریچه قلب می‌تواند عوارضی جدی ایجاد کند، از جمله:

1. نارسایی قلبی مزمن
2. سکته مغزی یا لخته خون
3. آریتمی‌های قلبی
4. فشار خون ریوی
5. اندوکاردیت (عفونت دریچه)
6. ایست قلبی

با کانکطب بهترین متخصص قلب شهرتان را پیدا کنید!

نارسایی دریچه قلب یک بیماری جدی است، اما با تشخیص به موقع و استفاده از درمان‌های مناسب، می‌توان از بسیاری از عوارض آن جلوگیری کرد. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان علائمی مانند تنگی نفس، تپش قلب یا ورم پاها را تجربه می‌کنید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.

پلتفرم پزشکی کانکطب به شما کمک می‌کند تا به راحتی، بهترین پزشک قلب و عروق را در شهر خود بیابید. با استفاده از خدمات ما، می‌توانید نظرات بیماران دیگر را بررسی کرده، وقت ملاقات رزرو کنید و مطمئن باشید که تحت نظر یک متخصص معتبر قرار دارید.

سوالات متداول نارسایی دریچه قلب (FAQ)