بیماری‌های دریچه‌ای قلب از جمله اختلالات مهم قلبی هستند که می‌توانند جریان خون طبیعی را مختل کنند و کیفیت زندگی بیماران را به شدت کاهش دهند. دریچه‌های قلب وظیفه هدایت جریان خون در مسیر درست را بر عهده دارند و هرگونه مشکل در عملکرد آن‌ها، چه به صورت تنگی دریچه و چه به شکل نارسایی دریچه، به علائم بالینی خطرناک و حتی نارسایی قلب منجر خواهد شد.
اهمیت شناخت علل این مشکلات، تشخیص دقیق و انتخاب روش درمان بیماری دریچه قلب در این است که با مداخله به موقع، می‌توان از بسیاری از عوارض جبران‌ناپذیر پیشگیری کرد.
علل بیماری‌های دریچه‌ای قلب
اختلالات دریچه‌ای ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشند. در حالت مادرزادی، بیمار از بدو تولد دچار مشکل دریچه قلب است؛ اما در حالت اکتسابی، عواملی مانند بیماری‌های عفونی یا تغییرات ساختاری ناشی از افزایش سن، زمینه‌ساز بروز بیماری می‌شوند.
Valvular heart disease (VHD) is characterised by damage to or a congenital defect in one or more heart valves: mitral, aortic, tricuspid, and pulmonary. Damaged or defective valves can cause two types of problems: either they fail to open properly (a condition called stenosis) … or they leak (a condition called regurgitation).
ترجمه به فارسی:
بیماری‌های دریچه‌ای قلب (Valvular Heart Disease) با آسیب یا نقص مادرزادی در یک یا چند دریچه قلب — شامل دریچه‌های میترال، آئورت، تریکوسپید و پولمونری — مشخص می‌شوند. دریچه‌های آسیب‌دیده یا معیوب می‌توانند دو نوع مشکل ایجاد کنند: یا به‌درستی باز نمی‌شوند (که به آن تنگی دریچه یا stenosis گفته می‌شود)، یا دچار نشت می‌شوند (که به آن نارسایی دریچه یا regurgitation گفته می‌شود).
منبع: www.ncbi.nlm.nih.gov
مهم‌ترین علل این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- تب روماتیسمی و عفونت استرپتوکوکی
- رسوب کلسیم روی دریچه‌ها در دوران سالمندی
- عفونت‌های باکتریایی
- فشار خون بالا و بیماری‌های عروقی
- اختلالات ژنتیکی و نقص‌های مادرزادی
این عوامل می‌توانند منجر به تنگی دریچه یا نارسایی دریچه شوند که هرکدام عوارض متفاوتی دارند.
علائم بیماری دریچه‌ای
بیماران مبتلا به اختلالات دریچه‌ای ممکن است مدت‌ها بدون علامت باقی بمانند و فقط در مراحل پیشرفته دچار مشکلات بالینی شوند. با این حال، شناخت زودهنگام علائم بیماری دریچه‌ای اهمیت زیادی دارد. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
- تنگی نفس به‌ویژه هنگام فعالیت
- تپش قلب یا آریتمی
- ورم اندام‌ها و خستگی مفرط
- درد قفسه سینه
- سرگیجه یا غش کردن
علائم مشکل دریچه قلب
گاهی اوقات بیماران نمی‌دانند که دچار مشکل جدی قلبی هستند و علائم را به عوامل دیگری نسبت می‌دهند. علائم مشکل دریچه قلب ممکن است شامل سرفه مزمن، ضعف عمومی یا بی‌نظمی ضربان باشند. این نشانه‌ها نباید نادیده گرفته شوند و در صورت مزمن شدن، مراجعه سریع به متخصص قلب الزامی خواهد بود.
علائم ناراحتی دریچه میترال قلب
دریچه میترال یکی از دریچه‌های مهم قلب است که بین دهلیز و بطن چپ قرار دارد. در صورت بروز مشکل در این دریچه، بیمار ممکن است با علائمی مانند تنگی نفس در زمان خواب، احساس فشار در قفسه سینه و خستگی و کاهش توانایی ورزشی مواجه شود. این علائم معمولاً در اثر نارسایی یا تنگی دریچه میترال ایجاد می‌شوند.
علائم گشادی دریچه قلب
یکی از اختلالات رایج، گشادی دریچه قلب است که منجر به بازگشت خون از بطن به دهلیز می‌شود. علائم گشادی دریچه قلب شامل تپش‌های نامنظم، احساس بی‌حالی، ورم پاها و در برخی موارد درد قفسه سینه هستند. در صورت عدم درمان، این وضعیت می‌تواند به نارسایی قلبی منجر شود.
علت خراب شدن دریچه قلب
خراب شدن دریچه قلب معمولاً نتیجه تجمع طولانی مدت فشار یا التهاب است. علت خراب شدن دریچه قلب می‌تواند ناشی از کلسیفیکاسیون، بیماری‌های خودایمنی، اندوکاردیت و یا مشکلات مادرزادی باشد. این تغییرات ساختاری در نهایت موجب اختلال عملکرد دریچه می‌شوند.
ایا بسته شدن دریچه قلب خطرناک است؟
بسته شدن یا انسداد کامل دریچه قلب می‌تواند منجر به کاهش جریان خون حیاتی به اندام‌ها و مغز شود که در صورت عدم درمان فوری، حتی خطر مرگ را به همراه دارد. برای تشخیص بیماری‌های دریچه‌ای قلب، متخصص قلب از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
- اکوکاردیوگرافی (ساده یا داپلر)
- نوار قلب (ECG)
- تصویربرداری با MRI یا CT قلب
- تست ورزش
درمان بیماری دریچه قلب
انتخاب روش درمان بیماری دریچه قلب به نوع و شدت اختلال بستگی دارد. درمان‌های رایج شامل موارد دارویی، مداخله‌های کم‌تهاجمی و جراحی‌های باز هستند. گزینه‌های درمانی رایج شامل موارد زیر می‌شوند:
- داروهای کاهنده فشار خون و ضد انعقاد
- آنژیوپلاستی و بالون‌زدایی در موارد تنگی دریچه
- جراحی دریچه قلب شامل ترمیم یا تعویض دریچه
- پایش و پیگیری منظم علائم
جراحی دریچه قلب
وقتی اختلال شدید بوده و درمان دارویی کافی نباشد، جراحی دریچه قلب تنها راه‌حل مؤثر است. در این جراحی ممکن است دریچه ترمیم یا با دریچه مصنوعی جایگزین شود. پیشرفت‌های اخیر در جراحی قلب باعث کاهش خطرات و افزایش موفقیت درمان شده است.
حتی پس از درمان موفق، بیماران باید تحت نظر متخصص باشند. استفاده از خدمات پزشکی آنلاین مانند آنچه در سامانه خدمات پزشکی کانکطب ارائه می‌شود، کمک می‌کند تا بیماران بتوانند بهترین پزشکان و مراکز درمانی را شناسایی کرده و به‌صورت منظم تحت کنترل قرار گیرند.
سخن پایانی
بیماری‌های دریچه‌ای قلب از مشکلات مهم قلبی هستند که در صورت بی‌توجهی می‌توانند عوارض جدی ایجاد کنند. بررسی دقیق علائم بیماری دریچه‌ای، درک علل اصلی مانند تنگی دریچه یا نارسایی دریچه و آگاهی از روش‌های تشخیص و درمان، گامی اساسی برای حفظ سلامت قلب است.
پرسش‌های متعدد در مورد بیماری‌ای دریچه‌ای قلب، نشان می‌دهد که دغدغه بیماران در این زمینه جدی است و باید با مراجعه به پزشک متخصص، فرآیند تشخیص و درمان را سریع‌تر و مطمئن‌تر پیگیری کنند. برای بهره‌مندی از اطلاعات کامل و پیگیری‌های منظم درمانی، با کارشناسان ما در کانکطب در تماس باشید.
